ŚWIETLIKI

Świetliki tunelowe, zwane także rurowymi, to wyjątkowo praktyczne rozwiązania, które umożliwiają doprowadzenie światła słonecznego do centralnych części domów, wszędzie tam, gdzie pomieszczenia nie mają dostępu do zewnętrznych ścian budynku ani bezpośrednio do dachu, czyli np. poniżej poddasza. Bez rozwiązań, jakim są świetliki dachowe, pomieszczenia takie wykorzystywane były dotąd głównie na składziki, garderoby czy ew. łazienki, jednak dzięki możliwości doprowadzenia do nich naturalnego światła mogą one stać się bardziej użytkowe i pozwalać na spędzanie w nich znacznie dłuższego czasu w komfortowych warunkach. Naturalne światło słoneczne transportowane przez świetliki dachowe, pomaga także doświetlić korytarze, a co za tym idzie, zmniejszyć rachunki za energię elektryczną.

Świetliki dachowe (tunelowe/rurowe) działają w bardzo prosty sposób – to przeszklony element w dachu, od którego odchodzi elastyczna lub sztywna rura światłonośna, prowadząca do pomieszczenia, które ma zostać oświetlone. Element światłonośny może mieć nawet kilka metrów, dzięki czemu istnieje możliwość doświetlenia pomieszczeń na niższych kondygnacjach, niż samo poddasze, w dodatku pomieszczenie to nie musi znajdować się dokładnie w linii prostej od miejsca montażu elementu dachowego, ponieważ rura światłonośna może zakręcać i omijać przeszkody. Pojedynczy świetlik dachowy to bardzo duża skuteczność w transportowaniu światła – w ciągu dnia oświetla pomieszczenie z taką samą mocą, jak standardowa żarówka 60W. Niemal wszystkie świetliki tunelowe mogą zostać ponadto doposażone w dodatkowe oświetlenie LED, dzięki czemu jeden element będzie w stanie dostarczać światło zarówno w dzień, jak i w nocy, bez konieczności instalowania dodatkowego oświetlenia.

Świetliki tunelowe/rurowe mogą być stosowane właściwie bez większych ograniczeń, wystarczy dobrać odpowiednie rozwiązanie do zaistniałych potrzeb, a wśród propozycji od najpopularniejszych producentów takich rozwiązań jest naprawdę bardzo wiele. Głównym zamysłem, który przyświeca konstrukcji świetlików tunelowych jest zapewnienie możliwości doprowadzenia światła słonecznego do pomieszczeń w głębi domu, poniżej poziomu poddasza, tam gdzie nie ma dostępu do zewnętrznych ścian domu lub potrzebne jest dodatkowe doświetlenie zakamarków. W związku z tym świetliki rurowe wybierane są najczęściej w przypadku holów, korytarzy i klatek schodowych, przestronnych salonów z zakamarkami, gabinetów a także w pomieszczeniach gospodarczych, garderobach czy składzikach.

Producenci świetlików tunelowych i rurowych wychodzą naprzeciw różnorodnym potrzebom użytkowników, dlatego w swoich ofertach przygotowali bardzo szeroki zakres możliwości, aby produkty te mogły mieć jak najszersze zastosowanie w budownictwie mieszkalnym. W ofercie jednego z największych producentów okien dachowych (i świetlików), czyli firmy Fakro, znaleźć można kilka rodzajów świetlików, jak na przykład świetliki rurowe płaskie ze sztywną rurą światłonośną i doświetleniem, świetliki rurowe płaskie z elastyczną rurą światłonośną i doświetleniem, świetliki dachowe kopułowe ze sztywną rurą światłonośną, kopułowe z elastyczną rurą a także świetliki dachowe do dachów płaskich. Nie mniej interesującą ofertę zapewnia światowej klasy producent (okien dachowych i świetlików), czyli firma Velux, która wytwarza m.in. świetliki kopułowe z tunelem elastycznym do płaskich dachów, świetliki kopułowe z tunelem sztywnym do płaskich dachów, świetliki elastyczne płaskie do dachów skośnych, świetliki płaskie sztywne do dachów skośnych.

W doborze świetlików tunelowych/rurowych, pierwszym i najistotniejszym rozróżnieniem jest rodzaj dachu, a dokładniej, czy jest on płaski czy skośny. W przypadku dachów płaskich, świetlik z elastyczną rurą światłonośną może być wybierany do dachów, w których maksymalna odległość od dachu do elementu sufitowego w oświetlanym pomieszczeniu to od 0,2 m do 0,9 m, z kolei świetliki z tunelem sztywnym mogą mieć długość od 0,8 m do nawet 6 m, dodatkowo w przypadku wszystkich modeli świetlików możliwe jest dokupienie elementów przedłużających, z którymi lepiej można dostosować specyfikę świetlika to konkretnych wymagań. W przypadku dachów skośnych, świetliki tunelowe elastyczne stworzone są do tych dachów, w których odległość od dachu do sufitu nie przekracza przedziału od 40 cm do 2,0 m a świetliki z tunelem sztywnym dostosowane będą do odległości od 90 cm do 6 m. Producenci świetlików tunelowych zalecają, aby podczas planowania ich montażu zwrócić również uwagę na to, aby przeprowadzenie rury światłonośnej zawsze przechodziło najkrótszą możliwą trasą, ponieważ poprawi to skuteczność transportowania światła, z kolei w przypadku świetlików z rurami elastycznymi zadbać o to, aby rura była jak najbardziej naciągnięta. W przypadku dobierania liczby a także wielkości świetlików do danego pomieszczenia, warto uwzględnić również takie czynniki, jak wymiary a nawet kształt przestrzeni, wysokość pomieszczeń. Z kolei rozmieszczenie elementów doświetlających należy zaplanować w taki sposób, aby doświetlały one ewentualne zakamarki, warto uwzględnić też planowane ustawienie sprzętów domowych czy mebli, aby doświetlić najczęściej użytkowane obszary. Świetliki tunelowe/rurowe mogą zwykle być instalowane we wszystkich rodzajach dachów – tych skośnych, o nachyleniu od 15 do 60 st. a także w dachach płaskich, o nachyleniu od 0 do 15 st.

Wszystkie świetliki dachowe, których budowa oparta jest na tunelach światłonośnych, działają tak naprawdę w bardzo prosty sposób. W dachu zamontowany jest przeszklony element, przez który promienie słoneczne wpadają do tunelu, biegnącego do elementu zamontowanego w suficie doświetlanego pomieszczenia. Tunel/rura światłonośna wyścielona jest od wewnątrz powłoką refleksyjną, która powoduje, że światło jest wewnątrz intensywnie odbijane i transportowane nawet w załamaniach tunelu, dzięki czemu jego większość dotrze do pomieszczenia. W słoneczny dzień i gdy element dachowy świetlika zlokalizowany jest od takiej strony, na którą pada światło słoneczne, skuteczność świetlika może być nawet do piętnastu razy większa, niż w przypadku żarówki 60 W. Świetliki mogą mieć różną specyfikę konstrukcyjną, dlatego możliwe jest m.in. dostosowanie długości elementu światłonośnego, ponadto zarówno budowa elastyczna, jak i sztywna umożliwiają omijanie przeszkód, jakie mogą pojawić się na trasie rury. Świetliki z tunelem elastycznym, którego długość wynosi np. 2m, mogą być stosowane w dachach, w których największa odległość pomiędzy elementem w dachu a tym w suficie mieści się w przedziale od 0,4 do 2 m. Modele świetlików z tunelem sztywnym o długości od 1,7 m do 6 m będą z kolei dostosowane do odległości wynoszących od ok. 0,9 do nawet 6 m. Elementy dachowe świetlików najczęściej wykonane są z PVC oraz szkła hartowanego o odpowiedniej grubości, producenci często zwracają też uwagę, aby przeszklenie zabezpieczone było np. powłoką łatwozmywalną oraz było chronione przed zarysowaniami, aby żadne czynniki pogodowe nie wpływały na skuteczność w transportowaniu światła.

- Świetliki tunelowe dla wielu użytkowników mogą być idealnym rozwiązaniem, które umożliwi bardziej funkcjonalne wykorzystywanie przestrzeni, które w innych przypadkach mogłyby być co najwyżej oświetlane w sposób sztuczny, a w związku z tym byłyby przeznaczone na składziki czy garderoby. Dzięki dostarczeniu naturalnego światła słonecznego, wnętrza są bardziej przyjazne dla oczu i spędzanie w nich dłuższego czasu jest bardziej komfortowe. - Zastosowanie świetlików rurowych zamiast wyłącznie sztucznego oświetlenia w takich przestrzeniach, jak korytarze, gabinety czy łazienki pozwala na duże oszczędności na zużyciu energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. - Na czas po zachodzie słońca nie trzeba wcale instalować osobnego, sztucznego doświetlenia, ponieważ niemal wszystkie świetliki tunelowe można z łatwością doposażyć w elektryczne doświetlenie z żarówką standardową lub LED. Dzięki temu łatwiej będzie osiągnąć harmonijny wystrój wnętrza, bez dodatkowego żyrandola czy kinkietów. - Montaż świetlików dachowych jest bardzo łatwy i szybki, nawet w gotowym już dachu. Ponieważ jest to element niewielki, nie wymaga skomplikowanej ingerencji w budowę dachu i można przeprowadzić go sprawnie. Trzeba jednak pamiętać, że montaż świetlików rurowych zawsze najmniej kłopotu sprawi w trakcie wznoszenia dachu i wykańczania wnętrz a także podczas remontu, ponieważ wymaga wykonania otworów zarówno w pokryciu dachu, jak i w stropie wraz z sufitem oświetlanego pomieszczenia. - Warto jednak pamiętać, że świetliki dachowe nie zastąpią okien i nie sprawią, że pomieszczenia w głębi domu staną się w pełni użytkowe, tzn. nie staną się np. pokojami dziennymi, ponieważ nie zapewniają możliwości wietrzenia, która jest konieczna do codziennego funkcjonowania. Można za to z ich użyciem doświetlić zakamarki w pokojach mieszkalnych, np. doświetlając przestrzeń nad biurkiem znajdującym się z dala od okna.

Montaż świetlików rurowych nie jest zbyt skomplikowanym procesem, z pewnością poziom trudności będzie o wiele niższy niż w przypadku okien dachowych. Niemniej jednak zawsze sporym ułatwieniem będzie zsynchronizowanie montażu świetlika z remontem dachu czy wymianą pokrycia, nie wspominając nawet o projektowaniu dachu, który dopiero ma powstać. Pod uwagę trzeba wziąć takie czynniki, jak wysokość i wymiary pomieszczenia, jego kształt a także plany na zagospodarowanie wnętrza, aby oświetlić te przestrzenie, które będą najintensywniej użytkowane. Lokalizacja elementu dachowego świetlika powinna z kolei zakładać stronę, z której pada światło słoneczne, aby jak najwięcej wpadało do tunelu światłonośnego. Należy przy tym unikać takiego miejsca montażu, w którym dostęp światła będzie blokowany przez drzewa czy inne elementy otoczenia. Aby zainstalować świetlik w dachu konieczne będzie wejście na jego połać i wykonanie otworów, także w suficie, do czego najlepiej będzie zatrudnić specjalistę. Zawsze najkorzystniejszą opcją jest wybór takich miejsc montażu, aby rura światłonośna pomiędzy dachem a elementem sufitowym mogła być możliwie najkrótsza i prosta.

Wydatki związane z zakupem świetlików rurowych mogą być różne, w zależności od tego, jaki rodzaj rozwiązania wchodzi w grę. Elementy dachowe świetlików mogą być płaskie lub z kopułą, elementy sufitowe mogą mieć proste wykończenie lub posiadać rozpraszacz promieni słonecznych, który usprawnia równomierne oświetlenie pomieszczenia, w dodatku dostępne w sprzedaży rozwiązania mogą mieć różne średnice. Nieco droższe mogą być także te świetliki, które wyposażone są w dodatkowe doświetlenie elektryczne, np. LED. Istnieje także możliwość osobnego dokupienia lampek do zamontowania we wnętrzu świetlika. Przed podjęciem decyzji o wyborze świetlików dachowych warto także zastanowić się, czy do oświetlenia danego pomieszczenia wystarczy jeden, czy może potrzeba będzie zamontować kilka świetlików. Mimo to, podczas wyliczeń możliwych wydatków warto wziąć dodatkowo pod uwagę, że zastosowanie świetlików dachowych w długofalowej perspektywie niesie za sobą także oszczędności związane z wydatkowaniem energii elektrycznej. Ceny świetlików rurowych mogą być różne w zależności od producenta oraz wybranej opcji, zaczynają się od ok. 1500 zł a dochodzą nawet do 3 000 zł.